Blue Velvet

Blue Velvet is het verhaal van Jeffrey Beaumont, een jongeman die gelooft dat het leven in het Californische voorstadje Lumberton even veilig en clean is als het gazonnetje voor zijn ouderlijk huis. Als zijn vader echter wordt getroffen door een  beroerte, uitgerekend op dit keurige gazonnetje, wordt alles plots anders. Na een ziekenhuisbezoek, vindt Jeffrey op een braakliggend terrein een afgesneden oor vol krioelende insecten. Omdat de politie weinig aanstalten maakt om de zaak aan te onderzoeken, speelt Jeffrey zelf maar voor detective. Via een nachtclubzangeres en een krankzinnige gangster raakt hij verwikkeld in een ingewikkelde intrige rond gedwongen prostitutie, kidnapping, drugsmokkel en seksuele perversiteiten. Tot zijn eigen verbazing blijkt hij zich wonderwel thuis te voelen in deze schaduwwereld.

Blue Velvet puilt uit van stijlkenmerken die we in de loop der jaren met de cineast Lynch zijn gaan vereenzelvigen: droom en werkelijkheid lopen in elkaar over, komische scènes worden afgewisseld met uitspattingen van sadistisch geweld, en op typisch postmoderne wijze worden filmische citaten en genreclichés in het verhaal opgenomen. Op het eerste oog is Blue Velvet een film noir met surrealistische trekjes, maar er zijn ook verwijzingen naar melodrama's, horrorfilms en oddball comedies. Kenmerkend is ook het gebruik van zogenaamde vervreemdingseffecten zoals die ooit werden geïntroduceerd in het theater door Bertold Brecht: de acteurs gaan plots over op het zingen (of playbacken) van populaire hits uit het verleden (de titel is ook ontleend aan zo'n gouwe ouwe). Lynch maakt weer iets heel bijzonders van deze scènes.

Ruim vijfentwintig jaar later blijkt Blue Velvet nog steeds grappig en fantasierijk, maar wat indertijd als schokkend en verontrustend werd ervaren, lijkt nu allemaal redelijk onschuldig. Blue Velvet gaat ook over de verdorven wereld die verborgen wordt gehouden door een keurig onderhouden façade van netheid en fatsoen. Ons probleem is dat we eigenlijk nergens meer van opkijken, ook niet van een film als Blue Velvet. We zijn gewend geraakt aan de vreemde fantasieën van Lynch en voor gewelddadige uitspattingen en seksuele perversiteiten hoeven we niet meer naar de bioscoop, we kunnen het allemaal rustig aanschouwen, gezeten in onze luie stoel, bier en pinda's binnen handbereik.

Toch blijft Blue Velvet een mijlpaal in de filmgeschiedenis. Het mag dan allemaal wat minder verontrustend zijn dan het ooit was, maar Dennis Hopper die alle remmen losgooit blijft een ware attractie en ik blijf lachen met Isabella Rosselini, die tegen MacLachlan zegt dat ze hem dagenlang heeft gezocht in de kast waarin ze hem ooit voor het eerst heeft aangetroffen. De film heeft ook een sterke invloed uitgeoefend op de moderne beeldcultuur van bijvoorbeeld TV en videoclip. Voorbeelden zijn de immens succesvolle TV-serie Desperate Housewives (de keurige façade van Wisteria Lane verbergt een wereld van seksuele en misdadige intriges) en de clip Muscle Museum van de band Muse, die duidelijk is geïnspireerd op de befaamde openingsscène.

Videoclip beïnvloed door de film: Muse - Muscle Museum

Aanraders in overeenkomstige genres, volgens Boobytrap:
- One False Move (film-noir / thriller : 7.5)
- Frankenstein Must Be Destroyed ( : 7)

Hoe beoordeelt Boobytrap categorie film-noir eigenlijk? 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10